Tuổi đẻ lứa đầu. Chu kì động dục của lợn nái và động dục trở lại sau cai sữa. – Tài liệu text

Bởi thuonghieuhcm
68 Lượt xem

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (440.38 KB, 77 trang )

Trờng Cao đẳng Nông Lâm  Khoa Chăn nuôi thú y
tiết FSH và LH. Nếu trứng rụng đợc thụ tinh và hình thành hợp tử, thể vàng tiếp tục tồn tại gần hết thời kì mang thai. Nếu trứng rụng không đợc thụ tinh thì sau
8 9 ngày thể vàng sẽ bị teo đi dới tác dụng của Prostaglandin do niêm mạc tử cung tiết ra. Tuyến Yên không bị ức chế tiếp tục giải phóng FSH và LH với
nồng độ cao, một chu kì mới đợc bắt đầu.

2.3. Tuổi đẻ lứa đầu.

Qua nghiên cứu và phân tích các chuyên gia cho biết không nên cho lợn nái đẻ ngay sau khi thành thục về tính. Nếu cho lợn thụ tinh trong một vài chu
kì động dục đầu sẽ gây ảnh hởng không tốt tới khả năng sinh sản của lợn nái.
Lúc này khối lợng nái còn nhỏ, sức khoẻ còn yếu, đặc biệt cơ quan sinh dục cha hoàn thiện. Vì vậy trong thời gian này lợn nái cha đảm bảo đợc yêu cầu tốt nhất
cho quá trình sinh sản. Nếu cho nái đẻ trong giai đoạn này sẽ gây ảnh hởng không tốt tới khả năng sinh sản về sau.
Đối với lợn nái ngoại, tốt nhất cho tuổi đẻ lứa đầu là vào khoảng 11 12 tháng tuổi, nhng không quá 14 tháng. Nh vậy nên tiến hành thụ tinh cho lợn
lúc 8 9 tháng tuổi tức là vào khoảng chu kì động dục thứ 3 4. Lúc này trọng lợng nái đạt 90 100 kg Phạm Hữu Doanh Lu Kỷ, kỹ thuật chăn
nuôi lợn nái mắn đẻ sai con, 2000. Vào thời điểm này bộ máy sinh dục của lợn nái đã hoàn thiện và có khă năng đảm bảo tốt cho quá trình sinh sản.

2.4. Chu kì động dục của lợn nái và động dục trở lại sau cai sữa.

Chu kì động dục của lợn nái kéo dài trong khoảng 18 23 ngày thờng là 21 ngày Võ Trọng Hốt và cộng tác viên, Giáo trình chăn nuôi lợn NXB
Nông nghiệp, 2000. Lợn động dục cao độ trong vòng 24 72 giờ tính từ ngày thứ hai sau khi bắt đầu động dục. Sau cai sữa chừng 3 5 ngày lợn sẽ động
dục trở lại. Tuy nhiên, đây là khả năng tối u của lợn đợc nuôi dỡng và chăm sóc một cách hợp lí. Sau khi đẻ và nuôi con, lợn mẹ thờng bị hao hụt, do đó thời
gian động dục trở lại thờng không ổn định, đôi khi kéo dài tới 30 40 ngày hoặc có thể hơn. Năng suất sinh sản của lợn nái phụ thuộc rất nhiều vào khoảng
cách lứa đẻ và số lứanáinăm. Để nâng cao năng suất sinh sản của nái mẹ cần phối giống ngay sau khi động dục trở lại.

2.5. Đặc điểm động dục và thời điểm phối giống thích hợp.

Khóa luận tốt nghiệp Hoàng Thị Mai – K6C1
36
Trờng Cao đẳng Nông Lâm  Khoa Chăn nuôi thú y
2.5.1. Đặc điểm động dục của lợn nái. Một chu kì động dục của lợn thờng đợc chia làm 4 giai đoạn:
Giai đoạn trớc động dục Giai đoạn này kéo dài 1 2 ngày. Quan sát bên ngoài thấy: Âm hộ của
lợn bắt đầu sng lên, hơi mở ra, màu hồng tơi, có dịch lỏng chảy ra, lợn bắt đầu biếng ăn, hay kêu rít, thích nhảy lên lng con khác nhng cha cho con khác nhảy
lên lng. Lợn cha chịu đực.
Quan sát bên trong thấy: Trên buồng trứng có một số noãn bào đang phát triển. ở đầu giai đoạn, đờng kính của noãn bào là 4mm, cuối giai đoạn là 10
12mm. Giai đoạn động dục.
Giai đoạn kéo dài 2 3 ngày. Quan sát bên ngoài thấy: Âm hộ mở to hơn và bắt đầu chuyển dần sang mầu mận chín, chất keo nhầy đặc hơn, con vật
biếng ăn, tỏ ra không yên, hay phá chuồng, chịu đứng yên cho con khác nhảy lên lng. Lợn có biểu hiện chịu đực.
Quan sát bên trong thấy: Các noãn bào đã thành thục, xung quanh có các tế bào hạt tiết Oestrogen, lợng Hormone này tăng cao tới 112mg bình thờng
là 64mg gây kích thích toàn thân. ở lợn nái hậu bị có khoảng 10 15 noãn bào chín, nái cơ bản có 15 20 noãn bào chín.
Giai đoạn sau động dục. Quan sát bên ngoài thấy: Hoạt động sinh dục của lợn giảm dần, âm hộ
teo dần lại và chuyển sang màu tái nhạt, lợn ăn uống tốt hơn. Quan sát bên trong thấy: Thể vàng đã hình thành và tiết Progesteron ức
chế tuyến Yên tiết FSH dẫn đến nồng độ Oestrogen giảm thấp. Giai đoạn này thờng kéo dài hai ngày.
Giai đoạn yên lặng. Đây là giai đoạn dài nhất, thời gian của giai đoạn này phụ thuộc vào thời
gian tồn tại của thể vàng và thờng kéo dài 8 9 ngày. Trong giai đoạn này, lợn nái hoàn toàn không có phản xạ với lợn đực, lợn ăn uống bình thờng, âm hộ trở
lại trạng thái ban đầu. Con vật ở vào trạng thái yên tĩnh đến khi thể vàng dần
Khóa luận tốt nghiệp Hoàng Thị Mai – K6C1
37
Trờng Cao đẳng Nông Lâm  Khoa Chăn nuôi thú y
teo lại và tiêu biến đi dới tác dụng của prostagladin. Lúc này, vùng dới đồi tuyến yên hng phấn trở lại, tiÕp tơc tiÕt FSH vµ LH kÝch thÝch no·n bµo phát
triển, chu kì mới bắt đầu. 2.5.2. Thời điểm phối giống thích hợp.
Mỗi giai đoạn của chu kì động dục con vật đều có những biểu hiện đặc trng dể nhận biết. Cho phối giống ở giai đoạn chịu đực sÏ cho tû lƯ thơ thai cao
nhÊt, hiƯu qu¶ khai thác là tốt nhất. Tuy nhiên việc xác định thời điểm để giao phối là rất khó khăn, đòi hỏi phải theo dõi chặt chẽ. Thông thờng, trứng rụng
kéo dài khoảng 6 giờ sau khi chịu đực 36 giờ. Số lợng trứng rụng trong một lần từ 18 đến 25 trứng, trung bình là 20 trứng. Các tế bào noãn hoàng có khả năng
tồn tại 36giờ ở 13 ống dẫn trứng phía trên để đợi tinh trùng. Qua nghiên cứu và tính toán cho thấy thời điểm phối giống thích hợp nhất là vào cuối ngày thứ 3
hoặc đầu ngày thứ 4, tính từ lúc lợn bắt đầu một chu kì động dục mới theo Phạm Hữu Doanh Lu Kû, 2000.

2.6. Sinh lÝ gia sóc mang thai.

Qua nghiên cứu và phân tích các chuyên gia cho biết không nên cho lợn nái đẻ ngay sau khi thành thục về tính. Nếu cho lợn thụ tinh trong một vài chukì động dục đầu sẽ gây ảnh hởng không tốt tới khả năng sinh sản của lợn nái.Lúc này khối lợng nái còn nhỏ, sức khoẻ còn yếu, đặc biệt cơ quan sinh dục cha hoàn thiện. Vì vậy trong thời gian này lợn nái cha đảm bảo đợc yêu cầu tốt nhấtcho quá trình sinh sản. Nếu cho nái đẻ trong giai đoạn này sẽ gây ảnh hởng không tốt tới khả năng sinh sản về sau.Đối với lợn nái ngoại, tốt nhất cho tuổi đẻ lứa đầu là vào khoảng 11 12 tháng tuổi, nhng không quá 14 tháng. Nh vậy nên tiến hành thụ tinh cho lợnlúc 8 9 tháng tuổi tức là vào khoảng chu kì động dục thứ 3 4. Lúc này trọng lợng nái đạt 90 100 kg Phạm Hữu Doanh Lu Kỷ, kỹ thuật chănnuôi lợn nái mắn đẻ sai con, 2000. Vào thời điểm này bộ máy sinh dục của lợn nái đã hoàn thiện và có khă năng đảm bảo tốt cho quá trình sinh sản.Chu kì động dục của lợn nái kéo dài trong khoảng 18 23 ngày thờng là 21 ngày Võ Trọng Hốt và cộng tác viên, Giáo trình chăn nuôi lợn NXBNông nghiệp, 2000. Lợn động dục cao độ trong vòng 24 72 giờ tính từ ngày thứ hai sau khi bắt đầu động dục. Sau cai sữa chừng 3 5 ngày lợn sẽ độngdục trở lại. Tuy nhiên, đây là khả năng tối u của lợn đợc nuôi dỡng và chăm sóc một cách hợp lí. Sau khi đẻ và nuôi con, lợn mẹ thờng bị hao hụt, do đó thờigian động dục trở lại thờng không ổn định, đôi khi kéo dài tới 30 40 ngày hoặc có thể hơn. Năng suất sinh sản của lợn nái phụ thuộc rất nhiều vào khoảngcách lứa đẻ và số lứanáinăm. Để nâng cao năng suất sinh sản của nái mẹ cần phối giống ngay sau khi động dục trở lại.Khóa luận tốt nghiệp Hoàng Thị Mai – K6C136Trờng Cao đẳng Nông Lâm  Khoa Chăn nuôi thú y2.5.1. Đặc điểm động dục của lợn nái. Một chu kì động dục của lợn thờng đợc chia làm 4 giai đoạn:Giai đoạn trớc động dục Giai đoạn này kéo dài 1 2 ngày. Quan sát bên ngoài thấy: Âm hộ củalợn bắt đầu sng lên, hơi mở ra, màu hồng tơi, có dịch lỏng chảy ra, lợn bắt đầu biếng ăn, hay kêu rít, thích nhảy lên lng con khác nhng cha cho con khác nhảylên lng. Lợn cha chịu đực.Quan sát bên trong thấy: Trên buồng trứng có một số noãn bào đang phát triển. ở đầu giai đoạn, đờng kính của noãn bào là 4mm, cuối giai đoạn là 1012mm. Giai đoạn động dục.Giai đoạn kéo dài 2 3 ngày. Quan sát bên ngoài thấy: Âm hộ mở to hơn và bắt đầu chuyển dần sang mầu mận chín, chất keo nhầy đặc hơn, con vậtbiếng ăn, tỏ ra không yên, hay phá chuồng, chịu đứng yên cho con khác nhảy lên lng. Lợn có biểu hiện chịu đực.Quan sát bên trong thấy: Các noãn bào đã thành thục, xung quanh có các tế bào hạt tiết Oestrogen, lợng Hormone này tăng cao tới 112mg bình thờnglà 64mg gây kích thích toàn thân. ở lợn nái hậu bị có khoảng 10 15 noãn bào chín, nái cơ bản có 15 20 noãn bào chín.Giai đoạn sau động dục. Quan sát bên ngoài thấy: Hoạt động sinh dục của lợn giảm dần, âm hộteo dần lại và chuyển sang màu tái nhạt, lợn ăn uống tốt hơn. Quan sát bên trong thấy: Thể vàng đã hình thành và tiết Progesteron ứcchế tuyến Yên tiết FSH dẫn đến nồng độ Oestrogen giảm thấp. Giai đoạn này thờng kéo dài hai ngày.Giai đoạn yên lặng. Đây là giai đoạn dài nhất, thời gian của giai đoạn này phụ thuộc vào thờigian tồn tại của thể vàng và thờng kéo dài 8 9 ngày. Trong giai đoạn này, lợn nái hoàn toàn không có phản xạ với lợn đực, lợn ăn uống bình thờng, âm hộ trởlại trạng thái ban đầu. Con vật ở vào trạng thái yên tĩnh đến khi thể vàng dầnKhóa luận tốt nghiệp Hoàng Thị Mai – K6C137Trờng Cao đẳng Nông Lâm  Khoa Chăn nuôi thú yteo lại và tiêu biến đi dới tác dụng của prostagladin. Lúc này, vùng dới đồi tuyến yên hng phấn trở lại, tiÕp tơc tiÕt FSH vµ LH kÝch thÝch no·n bµo pháttriển, chu kì mới bắt đầu. 2.5.2. Thời điểm phối giống thích hợp.Mỗi giai đoạn của chu kì động dục con vật đều có những biểu hiện đặc trng dể nhận biết. Cho phối giống ở giai đoạn chịu đực sÏ cho tû lƯ thơ thai caonhÊt, hiƯu qu¶ khai thác là tốt nhất. Tuy nhiên việc xác định thời điểm để giao phối là rất khó khăn, đòi hỏi phải theo dõi chặt chẽ. Thông thờng, trứng rụngkéo dài khoảng 6 giờ sau khi chịu đực 36 giờ. Số lợng trứng rụng trong một lần từ 18 đến 25 trứng, trung bình là 20 trứng. Các tế bào noãn hoàng có khả năngtồn tại 36giờ ở 13 ống dẫn trứng phía trên để đợi tinh trùng. Qua nghiên cứu và tính toán cho thấy thời điểm phối giống thích hợp nhất là vào cuối ngày thứ 3hoặc đầu ngày thứ 4, tính từ lúc lợn bắt đầu một chu kì động dục mới theo Phạm Hữu Doanh Lu Kû, 2000.

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Để lại bình luận